• Yasanmis geçmişin felsefesi, tarih biliminin felsefesi.
• Hristiyanlik, Yahudilik ve sonra İslamiyet kiyamet anlayışı getirerek Misirlilardan sonra Greklerde de rastlanan öbür dunya anlayisindan ayrilmakta tarihsel zaman bilincini getirmiş oluyorlardı. İslamiyet çizgisel bir tarih anlayışına dayalı.
• Hümanizm hem kişisel hem de ulusal planla bir bireysellik kazanma akımı. Tarih yaziciligi ahlakciliktan ve ogutculukten sıyrılıp gerçek nedenleriyle anlatmasını ilk öne süren kişi Machiavelli.
• Rousseau insanların tarihe kendi özgür istencleriyle yok verebileceğini öne sürerek 19. yy tum büyük tarih felsefeleri etkileyen kişi.
• J. G. Herder ilk büyük tarih filozofu. 18. yy son çeyrek filozofu olmakla birlikte kant felsefesinin etkileri 19. yy yayılan bir filozof. Ona göre akılsal olan ile tarihsel olan karşıt.
• 16 hümanizm yüzyılı, 17 rasyonalizm, 18 aydınlanma diyen bazı felsefe tarihçileri 19. yüzyılı tarih yüzyılı olarak anar.
• 19 yüzyıl son çeyreği ve 20. yüzyıl ilk on yılları özellikle Almanya’da büyük tarih yazarlarının yetiştiği dönem.
• Tarih felsefesi kökleri felsefe tarihinin erken dönemlerine kadar uzansa da esas gelişimini ibni haldunu istisna sayacak olursak son 250 yılda göstermiş bir felsefe disiplini.